Khoảng 50 năm trước, một giáo sư kinh tế của Đại học Yale tiếng tăm đã không ngại ngần chấm điểm C cho bài luận “không tưởng” về dịch vụ vận tải bưu kiện trong 24 giờ (điểm cao nhất của thang điểm này là A, thấp nhất là F). thế mà tác giả của bài luận đó vẫn tin cẩn tuyệt đối vào tính khả thi của mô hình kinh doanh này. Cậu sinh viên đó chính là Frederick Smith – nhà sáng lập và CEO của công ty chuyển phát nhanh lớn nhất thế giới FedEx. Hiện thực hóa giấc mơ trên ghế nhà trường.
Năm 1965, khi còn theo học tại Đại học Yale, Frederick Smith viết một bài tiểu luận theo kiểu ý tưởng kinh dinh về một công ty đảm bảo chuyển vận qua đêm những gói hàng nhỏ nhưng nghiêm ngặt về mặt thời gian giao hàng, tỉ dụ như linh kiện thay thế hay đồ dùng y tế, trên khắp nước Mỹ. Trái với kỳ vọng của chàng trai trẻ, vị giáo sư không hề cảm thấy ấn tượng với ý tưởng này và cho điểm C. Vào thời điểm đó, hệ thống chuyển vận nhanh chưa phát triển ở Mỹ.
Sau khi nhập quân đội và tham chiến ở Việt Nam, năm 1970, Smith trở về Mỹ và quyết định hiện thực hóa ý tưởng khi nhận ra nhu cầu chuyển phát nhanh ngày càng cao trong khi hệ thống bưu chính ở Mỹ không thể đáp ứng nổi.
Nhớ lại khoảng thời gian này, ông đã san sớt trong một buổi phỏng vấn: “Tôi phát bệnh với những điều bị phung phí chỉ vì sự sắp xếp hỗn độn, và quyết định phải bắt tay vào xây dựng một hệ thống trật tự hơn”.
Mặc dù dự án của Smith hứa sẽ tùng tiệm được 3 triệu USD mỗi ngày cho hệ thống nhà băng ở Mỹ, rất nhiều quỹ đầu tư vẫn cảm thấy kế hoạch đó là không khả thi. Vấn đề là mô hình kinh dinh này không thể xây dựng từ từ, từng bước một mà ngay từ đầu phải cần rất nhiều tiền để thuê máy bay, xe cộ và bảo hiểm để xây dựng một hệ thống chuyển vận nhanh khổng lồ trên toàn nước Mỹ và đảm bảo hàng hóa được đưa đến nơi trong vòng 24 giờ – điều mà chưa có một công ty vận chuyển nào dám cam kết trước đó.
Không nhận được lời hài lòng rót vốn từ Cục Dự trữ Liên bang, Smith quyết định chi tiền vào chiến dịch truyền bá nhằm thuyết phục bất cứ ai quan hoài đến việc đầu tư vào mô hình kinh doanh mạo hiểm của mình. Smith cũng nhận ra rằng các gói hàng không cần thiết phải vận tải trực tiếp từ nơi giao hàng đến nơi gởi hàng, miễn sao chúng được giao trong vòng 24 giờ.
Dich vu giao hang tan nha
Cụ thể, chuẩn y một trung tâm có nhiệm vụ nhận tất thảy các gói hàng từ mọi miền sơn hà để tuyển lựa và phân loại, sau đó cho chúng lên dụng cụ vận tải để đưa đến đúng nơi quy định, công ty có thể giảm đáng kể số tuyến đường phải phá hoang. chung cục, vào ngày 18/6/1971, Công ty Federal Express, gọi tắt là FedEx ra đời với 4 triệu USD tiền thừa kế của chính Smith cùng với 90 triệu USD từ những nhà đầu tư khác.
"Tôi không cần hét ra lửa ra lệnh cho viên chức"
Frederick Smith đã tuyên bố như thế. Thật vậy, một trong những thành công trổi nhất của ông chính là xây dựng được một môi trường doanh nghiệp mà ở đó các nhân viên luôn tin tưởng mình là một phần của công việc và luôn hết mình vì công ty. Nguyên tắc vàng của Smith bao gồm ba thành tố: con người, dịch vụ, lợi nhuận (P-S-P: people, service, profit) gắn kết thành hình vòng tròn để tương trợ lẫn nhau.
Smith trả lương cho nhân viên rất cao, san sẻ lợi nhuận, không tinh giản nhân công và viên chức hoàn toàn có quyền đề đạt ý kiến lên giám đốc, thậm chí còn ứng dụng mức lương thưởng lên đến 250.000 USD cho những viên chức có sáng kiến giúp tăng năng suất cần lao.
Ngay cả ở những thời khắc khó khăn nhất của công ty, Smith luôn bảo đảm ít ra là các nhân viên được cung cấp bảo hiểm y tế và dù trong bất cứ cảnh huống nào, ông cũng không để các nhân viên lo lắng về mặt tài chính. Smith hiểu rõ tầm quan yếu của vấn đề nhân sự trong mô hình kinh doanh của mình.
Quả đúng như vậy. Trong năm 1997, FedEx có thời cơ chứng tỏ thực lực của mình đối với “đối thủ truyền kiếp” UPS – công ty chuyển phát nhanh được mệnh danh là “người đồ sộ màu nâu”. Đó là vụ bãi công tại UPS và ngay sau đó, các văn phòng của FedEx đã phải nhận thêm khoảng 800.000 kiện hàng mỗi ngày.
Nhưng hàng ngàn viên chức FedEx, những người đã làm việc cả ngày, tình nguyện làm thêm vào trước nửa đêm để chọn lọc và phân phối các kiện hàng. Chính Smith đã cảm ơn những viên chức của mình bằng bài phát biểu dài cả trang đăng trên các báo lớn toàn quốc kèm theo phần thưởng bằng tiền mặt cho các chũm này.
Cuộc làm reo kết thúc, nhưng nhiều khách hàng của UPS không quay về công ty cũ và FedEx tăng thị phần của mình lên thành 45%.
Thách thức vẫn còn phía trước
Ở tuổi 70, sau hơn 40 năm điều hành FedEx, Frederick Smith vẫn không ngừng nói về sự tìm tòi những hướng đi mới cho tập đoàn. “Đào tạo và quản lý là hai trong số những vấn đề quan yếu nhất khi doanh nghiệp của bạn ngày một lớn mạnh. Nhân sự buộc phải thay đổi và trang bị những kỹ năng mới”, Smith chia sẻ.
Phi đội phi cơ của hãng FedEx tại trọng tâm Memphis Bước sang thế kỷ mới, ngành chuyên chở nhanh đang đứng trước thách thức mới. Sự bùng nổ công nghệ thông báo là đòn bẩy cho việc nâng cao chất lượng dịch vụ của FedEx, tiêu biểu như áp dụng của internet cho phép người dùng có thể theo dõi lộ trình của kiện hàng.
tuy thế, sự phát triển của các dịch vụ tin nhắn miễn phí trên mạng đang đe dọa đến sự phát triển của ngành chuyển vận trong khi FedEx và các công ty tải khác vẫn chưa tìm ra cách giải quyết. Thêm nữa, đối thủ của FedEx, cụ thể là UPS hay DHL, đang tỏ ra nhanh nhạy không kém trong việc chen chân vào thị trường này.
Đến thời điểm này, cuộc chiến giữa các hãng vận tải nhanh để giành giật thị phần cũng như để cạnh tranh với các dịch vụ thay thế khác vẫn đang rất gay. Vẫn chưa đến lúc để kết luận ai mới là kẻ dẫn đầu. Chúng ta vẫn còn phải chờ xem kết quả của những bước đi sắp tới, nhưng kiên cố những nhà quan sát sẽ không cho Smith điểm C quá sớm.
Đăng nhận xét